NEMATODE SU JEDNA OD BROJNIJIH GRUPA ŽIVOTINJA

Nematode su mikroskopski, valjkasti crvi, koji su nakon insekata, najbrojnija grupa životinja na planeti. Postoji oko 50.000 vrsta nematoda, različitih veličina, a mnoge od njih su nevidljive golim okom. Nematode nastanjuju sve vrste zemljišta, a najčešće ih nalazimo u površinskom sloju, do 30 cm dubine. Mogu da budu štetne i korisne i javljaju se u svim tipovima biljne proizvodnje.

Štetne nematode i njihovi efekti

Postoji značajan broj štetnih vrsta koje mogu ozbiljno ugroziti poljoprivrednu proizvodnju. Nematode se najčešće hrane na korenu biljaka, oštećujući ih i smanjujući prinos. Simptomi njihovog prisustva često su nevidljivi dok ne dođe do značajnih oštećenja – biljke mogu pokazivati znakove hloroze (žutila), venjenja ili čak potpunog sušenja.

Tipični simptomi oštećenja biljaka od nematoda

• Deformisani izdanci: listovi biljaka nisu pravilno razvijeni ili biljke ne rastu uopšte.
• Kvržice ili gale na korenu: ove deformacije nastaju usled prisustva štetnih nematoda, što je jasan znak njihovog negativnog uticaja na biljku.

Mere suzbijanja nematoda

S obzirom na značaj nematoda, potrebno je razmisliti o njihovom suzbijanju, koje se može podeliti u dve glavne grupe:agrotehničke i hemijske mere.

Agrotehničke mere suzbijanja nematoda

Plodored je najvažnija agrotehnička mera za suzbijanje nematoda. Na primer, gajenjem žitarica ili leguminoza može se značajno smanjiti broj repine nematode. Takođe, kadifica, koja se koristi u organskoj proizvodnji, ima snažno odbijajuće dejstvo prema nematodama, čineći je efikasnim biološkim sredstvom.

Hemijske mere suzbijanja nematoda

Kada se govori o hemijskim sredstvima, fumiganti su najefikasniji. Ovi preparati emituju pare koje uništavaju nematode. Iako su ranije bili dostupni u većim količinama, sada je ponuda takvih proizvoda znatno manja, a aktuelni su preparati na bazi fluopirama, koji se koriste za smanjenje broja nematoda korenovih gala.

FOTO doc.dr Nikola Grujić, Poljoprivredni fakultet Beograd